Motor – มอเตอร์ คืออะไร ?
มอเตอร์ (Motor) เป็นเครื่องใช้ไฟฟ้าที่เปลี่ยนพลังงานไฟฟ้าเป็นพลังงานกล ประกอบด้วยขดลวดที่พันรอบแกนโลหะที่วางอยู่ระหว่างขั้วแม่เหล็ก โดยเมื่อผ่านกระแสไฟฟ้าเข้าไปยังขดลวดที่อยู่ระหว่างขั้วแม่เหล็กจะทำให้ขดลวดหมุนไปรอบแกน และเมื่อสลับขั้วไฟฟ้าการหมุนของขดลวดจะหมุนกลับทิศทางเดิม
มอเตอร์ใช้ทำอะไรได้บ้าง ?
การนำมอเตอร์ไฟฟ้าไปใช้งานนั้นมีหลายประเภท แต่ส่วนมากจะนำไปใช้ในการขับเคลื่อนชิ้นงานต่าง ๆ ให้เคลื่อนไหว เช่น นำไปขับเฟืองเพื่อให้ลูกกลิ้งหมุน ทั้งนี้ยังมีอุปกรณ์อื่น ๆ ที่สามารถใช้ร่วมกับมอเตอร์อีกมากมาย เช่น Inverter เพื่อควบคุมและปรับเปลี่ยนความเร็วของมอเตอร์, เกียร์ทดรอบ เพื่อลดความเร็วการหมุนของมอเตอร์ และเพิ่มแรงบิดให้ตรงตามความต้องการของชิ้นงาน เป็นต้น
เราสามารถจำแนกมอเตอร์ออกเป็น 2 ประเภทหลักๆ คือ
1. ) มอเตอร์กระแสตรง ( DC Motor )
2. ) มอเตอร์กระแสสลับ ( AC Motor ) และเป็นหัวข้อที่เราจะพูดถึงในบทความนี้
Alternating Current Motor << มอเตอร์ไฟฟ้ากระแสสลับ >>
สำหรับบางคนอาจจะคุ้นชินกับการเรียกว่า “Induction Motor” หรือมอเตอร์ไฟฟ้าชนิดเหนี่ยวนำมากกว่า เพราะด้วยการทำงานเกิดจากการเปลี่ยนพลังงานไฟฟ้ากระแสสลับให้เป็นพลังงานกลด้วยการเหนี่ยวนำจากการหมุน ด้วยเหตุนี้สิ่งสำคัญ 2 สิ่งที่ขาดไม่ได้เลยสำหรับมอเตอร์ประเภทนี้ก็คือ Stator และ Rotor
มอเตอร์ไฟฟ้ากระแสสลับสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ชนิด ดังนี้…
Synchronous Motor [ ซิงโครนัสมอเตอร์ ]
เป็นมอเตอร์ชนิดหนึ่งที่ทำงานด้วยความเร็วซิงโครนัส ซึ่งเป็นความเร็วแบบคงที่เร็วพอจะทำให้มอเตอร์สามารถสร้างแรงเคลื่อนไฟฟ้าที่แกนหมุนโรเตอร์(rotor) ได้ โดยเจ้าตัวโรเตอร์นี้เองก็จะทำหน้าที่สร้างสนามแม่เหล็กทำให้เกิดการผลักตัวเองให้หมุนไปพร้อมกับสนามแม่เหล็กจากตัวสเตเตอร์ (stator) ที่เป็นแม่เหล็กเช่นกัน
Asynchronous Motor [ อะซิงโครนัสมอเตอร์ ]
เป็นมอเตอร์ที่แกนโรเตอร์หมุนด้วยความเร็วซิงโครนัสแล้วหักลบด้วยความเร็ว Slip ทำให้ความเร็วของแกนหมุน Rotor มีค่าไม่เท่ากับ Synchronous Speed หรือเรียกได้ว่าไม่คงที่จึงถูกเรียกว่า Asynchronous Motor นั่นเอง
การสร้างสนามแม่เหล็กที่แกนหมุน Rotor เพื่อพลักตัวเองสำหรับมอเตอร์ชนิดนี้ จะไม่ใช้แรงดันไฟกระแสตรง(DC) หรือแรงแม่เหล็กใดใด แต่จะใช้การส่งผ่านสนามแม่เหล็กไฟฟ้าจาก Stator มายัง Rotor ที่มีขดลวดพันอยู่โดยอาศัยหลักการเหนี่ยวนำ จึงเป็นที่มาของการเรียกมอเตอร์ที่มีหลักการทำงานลักษณะนี้ว่าเป็น Induction Motor ซึ่งมอเตอร์แบบ Induction นี้ก็มีอยู่หลายประเภท แต่ประเภทที่เราอาจะได้ยินอยู่บ่อย ๆ ก็คือ มอเตอร์แบบกรงกระรอก (Squirrel cage motor) เพราะเป็นมอเตอร์ประเภทที่มีใช้งานมากที่สุดในโรงงานอุตสาหกรรม